Een nieuwe diagnostische test voor Lymeziekte

Het diagnosticeren van Lymeziekte, de meest voorkomende door vectoren overgedragen ziekte op het noordelijk halfrond, kan een uitdaging zijn. Hoewel een vlek of ring op de plek van de tekenbeet (erythema migrans) kan duiden op de ziekte en dus behandeld zou moeten worden, wordt deze vaak niet opgemerkt of niet als zodanig herkend. Bovendien hebben de huidige diagnostische tests twee belangrijke valkuilen: (i) een lage gevoeligheid om de aanwezigheid van een ziekte nauwkeurig te voorspellen wanneer de symptomen van korte duur zijn (de eerste weken/maanden van een infectie), en (ii) ze kunnen niet of nauwelijks een actieve/aanhoudende infectie onderscheiden van een eerdere infectie. Deze valkuilen kunnen de juiste behandeling van Lymeziekte enorm bemoeilijken.

Met financiering van de stichting horstingstuit-foundation (€ 400.000 voor een periode van 4 jaar) zijn wij onderzoek gestart naar een nieuwe diagnostische test voor Lymeziekte, zonder de boven beschreven valkuilen. Hiertoe hebben we een eiwit-microarray gebruikt met ongeveer 1300 eiwitten van Borrelia afzelii (de meest overheersende Borrelia-bacterie soort die Lymeziekte in Europa veroorzaakt). We hebben gekeken welke van deze eiwitten herkend worden door antistoffen in het bloed van patiënten met vroege en late Lymeziekte, als ook gezonde individuen. Tegelijkertijd, hebben we ook bepaald welke eiwitten herkend worden door antistoffen in bloed van muizenserum die experimenteel geïnfecteerd waren met de Lymebacterie. Dit waren muizen met een vroege, late of volledig antibiotisch behandelde infectie.

Deze opzet heeft ons in staat gesteld om verschillende nieuwe Lymebacterie eiwitten te identificeren die gebruikt kunnen worden om antistoftests te ontwikkelen met een zeer hoge gevoeligheid om vroege ziekte aan te tonen en die daarnaast de mogelijkheid hebben om onderscheid te maken tussen een actieve en vroegere (of behandelde) infectie. Met extra financiering (€ 150.000 voor een periode van 2 jaar) van de stichting horstingstuit-foundation gaan we onze huidige hoopgevende bevindingen verder onderzoeken. Dit onderzoek zal naar verwachting kunnen starten in mei 2022. We hebben hiervoor honderden goed omschreven en unieke menselijke bloedmonsters beschikbaar en zullen tevens een nieuwe eiwit-microarray-chip (met de ~200 meest hoopgevende Lymebacterie eiwitten uit ons eerdere onderzoek) gebruiken. Het is de verwachting dat we op basis van dit onderzoek een kleine selectie (5-10 Lymebacterie eiwitten) kunnen maken van de meest onderscheidende Lymebacterie eiwitten.

Ons onderzoek zal de weg naar klinische ontwikkeling en commercialisering van een nieuwe en verbeterde diagnostische test voor Lymeziekte vrij maken. Dit project is daarmee belangrijk voor een snelle en correcte diagnose van vroege Lymeziekte, en daarmee de prognose. Bovendien kan met een dergelijke test mogelijk wel onderscheid gemaakt worden tussen een actieve infectie en een eerdere infectie. Dit helpt om te bepalen welke patiënten baat hebben bij (her)behandeling met antibiotica en welke niet. De timing van dit project is uitstekend, nu een van de meest gebruikte commerciële diagnostische tests niet langer beschikbaar is. Dit onderzoek wordt uitgevoerd in een van Europa’s toonaangevende Lyme-borreliose onderzoekslaboratoria onder leiding van Prof. Dr. Joppe W. Hovius (internist-infectioloog, hoofdonderzoeker, en hoofd van het Amsterdam UMC Multidisciplinair Lymeziektecentrum) bij de Universitair Medische Centra van Amsterdam.